مبانی نظری و پیشینه تحقیق درباره فناوری اطلاعات

بخشی از متن :

فناوری اطلاعات

بررسی نظریه اندیشمندان سازمان و مدیریت دردودهه اخیر انباشته از مفاهیمی است که همگی تاکید بر تغییر در محیط سازمان وشرایط وشیوه های کسب وکار دارند . دوران کنونی را عصر اطلاعات نام نهاده اند که مبتنی بر دانایی است .

سازمانهای نوین درمحیط رقابتی پیچیده ای قرار دارند که ناشي از تغییرات محیطی ، سازمانی وفناوری است. این عوامل ،‌محیطی کاملاً رقابتی درکسب وکار بوجود آورده اند که مشتری درمحورآن قرار دارد . تغییرات محیطی آنچنان سریع و غیرقابل پیش بینی است که کوچکترین غفلت از آنها می تواند سازمان را از یک برتری رقابتی محروم وسازمان های دیگر را با فرصت های خاصی مواجه کند . سازمان در یک محیط رقابتی باید بتواند از فرصتها بهره برداری و از تهدیدات خود را بر حذر کند واز توانایی های خود جهت پاسخگویی مناسب به نیازهای بازار استفاده کند .واژه فناوری اطلاعات اولین بار از سوی لویت و وایزلردرسال 1985 به منظور بیان نقش رایانه درپشتیبانی از تصمیم گیریها و پردازش اطلاعات درسازمان بکارگرفته شد از فناوری اطلاعات برداشتهای مختلفی وجود دارد و همین برداشتها موجب گردیده تا تصاویر متفاوتی ازآن درمجامع مختلف ارائه شود .

درمفهوم رایج فناوری به مجموعه ای از سخت افزار وتجهیزات دلالت دارد . و بسیاری از محققان آن را نه تنها سخت افزاری که درانجام کارها مورد استفاده قرار می گیرد ، بلکه مهارت ودانش کارکنان یا حتی ویژگی های اشیائی که کاربرروی آن انجام می شود می دانند.

فناوری اطلاعات را مانند دیگر فناوریها می توان به روابط میان سخت افزار ، نرم افزار، شبکه وتوانایی ها واقداماتی که از این ابزارها ناشی می شود تعریف کرد . فناوری اطلاعات نه تنها به انجام پردازشهای دقیق وصحیح به رشد اتوماسیون کمک می کند بلکه ازطریق ارائه اطلاعات درزمینه های مختلف فعالیت سازمان ثروت جدیدی را برای سازمان به همراه می آورد . واین امروجه تمایز فناوری اطلاعات با ساير فناوریهای مورد بهره برداری در سازمان است . فناوری اطلاعات نه تنها به توانای های پردازش داده ها توسط رایانه بلکه به مهارتهای انسانی ومدیریتی در بهره برداری از آنها دلالت دارد .بنابراین فناوری اطلاعات نه تنها شامل رایانه بلکه تواناییها واقدامات در نحو انجام کار می شود . همانگونه که ملاحظه می شود با توجه به عمر نسبتا کوتاه فناوری اطلاعات ورشد وگسترش رعدآسای آن تعاریف و برداشتهای متفاوتی از آن وجود دارد . بررسی تعاریف ارائه شده نشان دهنده طیف گسترده ای از مفاهیم است که گاه به صورتی کاملا محدود ،‌ درحد پردازش رایانه ای عملیات و درمواردی نیز به صورت گسترده ، به عنوان یک فناوری تغییرازآن یادشده است . فناوری اطلاعات به تجهیزات به اشکال مختلف فناوری اطلاق می شود که پردازش ، نگهداری وارسال اطلاعات به شکل الکترونیکی می پردازد . تجهیزات فیزیکی برای این امر شامل رایانه ،‌ تجهیزات ارتباطی شبکه ها ، تجهیزات انتقال داده ،‌ مانند فکس ویا حتی موبایل است . ( صرافی زاده ، 1383،ص 10)

2-3- به کارگیری فناوری اطلاعات

شواهد نشان می دهد که به کارگیری فناوری اطلاعات درمیان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در حال گسترش است مطالعه ای که از سوی مک مولن (1996) درکشور کانادا انجام شد، ‌موید این رشد است. مطالعه در سه مقطع زمانی 85-1980، 91-1986، 1994 انجام شد و نتایج نشان داد که در مقطع اول 16 درصد، ‌درمقطع دوم 37 درصد ودرمقطع سوم 43 درصد از کارکنان درکارشان تحت تاثیر فناوری اطلاعات قرارگرفته اند. این رشد منطقاً درمیان کشورهای دیگر صنعتی بیشتر است.

مطالعه دیگری درسال 1996 نشان داد که 48 درصد از کارکنان درانجام وظایف شغلی شان از رایانه استفاده می کنند. این رقم نسبت به مطالعه سال 1989 که 35درصد بود رشد قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. لانک (1994) دریافت که 71 درصد از سرپرستان یا دارای رایانه می باشند و یا از رایانه وترمینال در انجام کارخود استفاده می کنند . رشد به کارگیری رایانه های خانگی نیز بسیار قابل توجه بوده است . در سال 1991، 1994و 1996 به ترتیب 19درصد ، 25درصد و29 درصد از خانوارهای کانادایی دارای رایانه بوده اند .فناوری اطلاعات می تواند از سوی افراد ، گروههای کاری ،‌سازمان ها به صورت اشتراکی به کارگرفته شود .مدیران ازفناوری اطلاعات به منظور تسهیل وظایف مدیریتی مانند طراحی سازمان ، تدوین استراتژی ها وتصمیم گیری استفاده می کنند . (صرافی زاده ، 1383، ص 17)

2-4- مدیران و فناوری اطلاعات

طی دهه گذشته 6روند اساسی به طور قابل ملاحظه ای روش استفاده سازمان ها از فناوری را تغییر داده است .

1- بهره گیری از فناوری اطلاعات جهت دگرگون سازی سازمانها

2- استفاده از فناوری پردازش اطلاعات به عنوان بخشی از استراتژی های سازمان

3- فناوری به عنوان بخشی حیاتی ازمحیط کار سازمان

4- بهره گیری از فناوری درحمایت و پشتیبانی ازکارکنان دانشی

5- ارتقاء رایانه از ابزاری محاسباتی به رسانه ای ارتباطی جهت برقراری ارتباط

6- رشد اینترنت وشبکه گسترده جهانی

این روند به مفهوم این است که مدیران باید توانایی درک وکاربرد فناوری اطلاعات را داشته باشند . کار با رایانه وتوانایی بهره برداری ازشبکه اینترنت ازضروریات مهارتهای مدیران درعصرنوین است . امروزه رایانه همان نقشی را ایفا می کند که تلفن ها در چند دهه گذشته داشته اند . بنابراین فناوری اطلاعات بخش تفکیک ناپذیراز مشاغل مدیران است . مدیران باید بتوانند کارشناسان فنی را به تفکروادارند تا از نوآوریهای فناوری درتغییر ماهیت مشاغل وامور سازمان درجهت بهره وری و اثر بخشی بیشتر استفاده کنند.
....................................................................................
مروری بر تحقیقات گذشته

کتاب جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی، اثر دکتر منوچهر محسنی، از آثار مهمی است که در خصوص ابعاد مختلف جامعه اطلاعاتی منتشر شده است. بررسی وضعیت تاثیر و تاثر فضای رایانه ای و جامعه اطلاعاتی بر جامعه و حوزه های مختلف محور اصلی این کتاب را تشکیل می دهد. از آنجا که موضوع مدیریت و تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر آن، موضوع فرهنگ و رابطه دیالکتیکی آن با فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین وضعیت آموزش در این حوزه ها نیز در این کتاب مورد بحث واقع شده اند، این کتاب نیز از کتب مهمی است که در این حوزه باید بدان توجه داشت.

چالش های حقوقی، اخلاقی و اجتماعی فضای رایانه ای، کتابی است که چندین مقاله از محققان بنام از اقصی نقاط جهان را که در کنفرانسی در سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ارائه کرده اند، در بر گرفته است. این کتاب طیف وسیعی از نتایج تحقیقات محققان را در موضوعاتی نظیر اینترنت و توسعه فرهنگی، مواجهه با گوناگونی و فرهنگ دیجیتالی، ترویج چند زبانی در اینترنت و مسائل فرهنگی – قومی زبان شناختی و اخلاقی فضای رایانه ای در بر دارد. همچنین مقالات متعددی که در باب اخلاق و هنجارهای اجتماعی و اطلاع رسانی نوین نوشته شده اند در این کتاب عرضه شده است. مدیریت دسترسی به اطلاعات در فضای اینترنتی، جهانی شدن، آموزش و پرورش در دنیای در حال تغییر، آماده سازی جامعه برای عصر اطلاعات، محیط چند زبانی در اینترنت، ایجاد اعتماد به فضای رایانه ای و همچنین بحث رسانه پذیری: دانش و مهارت لازم برای هدایت به بزرگراه اطلاعاتی از دیگر موضوعاتی هستند که در این کتاب به صورت مقالات برآمده از تحقیقات پژوهشگران در سطح بین المللی، ارائه شده اند.

........................................................

بخشی از منابع :

فهرست منابع

الف) منابع فارسی:

1- آشوری، داریوش (1380). تعریف ها و مفهوم فرهنگ، ویراست سوم، چاپ اول، تهران: آگه

2- آیت الله زاده شیرازی، رضا (1376). اینترنت، تهران: کانون نشر علوم

3- الواني / سيد مهدي / عادل اذر / دانايي فرد ، حسين ( 1383 ) روش شناسي پژوهش كمي در مديريت رويكرد جامع انتشارات صفار – اشراقي

4- الهي،شعبان،حيدري،بهمن،1384،مديريت ارتباط با مشتري،شرکت چاپ و نشر بازرگاني،تهران.

5- ازکیا، مصطفی (1379). جامعه شناسی توسعه، چاپ دوم، تهران: نشر کلمه

6- بهرام زاده، حسینعلی (1382). بررسی مولفه های توسعه پایدار، تدبیر ، شماره 134، تیرماه 1382

7- بی نام (1383). مدیریت در قرن 21. نشریه میثاق مدیران، شماره اول، بهمن 1383، به نقل از سایت نشریه

8- (به کوشش)نجاتی، سید محمود (1379). اطلاع رسانی و فرهنگ. چاپ اول، تهران: خانه کتاب

9- (به‌كوشش) قدير فيروزنيا (1382) دكتر عبدالرضا ركن‌الدين اقتخاري، جايگاه روستا در فرآيند توسعه ملي از ديدگاه صاحب‌نظران.

10-بیانات مقام معظم رهبری، سایت معظم له پهلوان، چنگیز (1378). فرهنگ شناسی، چاپ اول، تهران: پیام امروز

......................................................
مبانی نظری و پیشینه تحقیق درباره فناوری اطلاعات